هفتمین نمایشگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری، اینوتکس، ۱۴ الی ۱۶ تیر ماه ۱۳۹۷ در مرکز تخصصی نمایشگاهی شهرداری واقع در بوستان گفتگو با محوریت موضوع شهر هوشمند (Smart City) برگزار شد.
شعار این نمایشگاه «شهر هوشمند؛ زندگی هوشمند» بود که با توجه به آن پنل ها و سخنرانی های متعددی در سالن های مختلف انجام شد.
یکی از برنامه هایی که برای اولین بار در طول هفتمین نمایشگاه اینوتکس برنامه ریزی و برگزار شد، رویداد سه روزه استیج بود. در برنامه استیج شاهد سخنرانی‌ها، پنل و مصاحبه‌های مختلف در موضوعاتی همچون چالش های مدیریتی، فنی، سرمایهگذاری و حقوقی استارتاپ‌ها بودیم و همچنین بررسی وضعیت بازار سرمایه گذاری در کشور، بررسی وضعیت تبلیغات آنلاین کشور و… که در این گزارش به طور کامل به آن ها خواهیم پرداخت.
اینوتکس امسال برای دومین سال پیاپی میزبان حضور استارتاپ های ایرانی در نمایشگاه بود اما با تمهیدات ستاد اجرایی امسال نگاه ویژه تری به آن ها شده بود و برای آن ها برنامه ها، کارگاه ها، غرفه ها و استندهای ویژه در نظر گرفته شده بود.
در اینوتکس ۲۰۱۸ بیش از ۲۰۰ استارتاپ و بیش از ۵۰ شتابدهنده و شرکت سرمایه گذاری خطرپذبر حضور داشتند که مصاحبه های اختصاصی با آن ها ترتیب داده شده که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
روز اول
رویداد استیج:
روز اول اینوتکس استیج با سخنرانی آقای رنه فیشر، مدیر استراتژی آژانس تبلیغاتی Four Mind، با موضوع General Global Trends شروع شد. ایشان در ارتباط تاثیرات نوآوری در استارتاپ ها صبحت کردند. وی به توضیح نکاتی پرداخت که در سرویس ها و شرکت های خارجی مانند آمازون و اسپاتیفای به عنوان راه های های استراتژیک تبلیغات و نوآوری استفاده می شوند و پیشنهاد های خود را برای اجرای چنین کمپین ها و روش هایی در اکوسیستم استارتاپی ایران را داد.
همچنین رسانه تکپین+ایده کست مصاحبه اختصاصی با ایشان ترتیب داد که در ادامه آمده است:
س: آقای فیشر، نظر شما در ارتباط با اکوسیستم استارتاپی ایران چیست؟
ج: به نظر من شما در اکوسیستم استارتاپی ایران یک مزیت غیرعادی دارید و آن حضور نداشتن رقیبان جهانی میباشد که به شما امکان زیادی برای توسعه بازار و محصول را میدهد. ولی من متعجبم چون این موضوع می تواند اثرات منفی نیز داشته باشد، من جمله نداشتن نوآوری و صرفا کپی از روی دست سرویس های خارجی موجود که البته بد نیست اما باعث میشود کارآفرینان این اکوسیستم به جای نوآوری و حل مشکلات واقعی وقت خود را صرفا به کپی کردن ایده دیگران بگذرانند. البته من پتانسیل زیادی در بومی سازی محصولات جهانی در ایران می بینم چون شما وقتی سرویسی که در جهان کار میکند را برای ورود به بازار ایران آماده می کنید خود یک قدم بسیار بزرگ میباشد.
س : چه مشکلاتی را در استارتاپ های ایرانی میبینید؟
مشکلی که من به وضوح در استارتاپ های ایرانی می بینم، مشکل اجرایی کردن ایده ها میباشد. خیلی از محصولات به شدت فکر شده هستند اما بسیار بد ساخته شده اند. دیگر مشکلی که در محصولات و استارتاپ های ایرانی وجود دارد، محصولاتی که حداقل من استفاده کردم، مشکل در رابط و تجربه کاربری می باشد. آن ها ضعیف اجرا شده اند و همچنین زیاد کاربر پسند نیستند و مسیر هایی که برای کاربر طراحی شده اند بسیار پیچیده به نظر میرسد.
س: حال، آیا با اطلاعاتی که شما دادید امکان بین المللی شدن استارتاپ های ایرانی وجود دارد؟
ما در اینجا ۲ مشکل داریم. یک، کپی کردن بیزینس مدل های خارجی توسط استارتاپ های ایرانی میباشد که باعث به وجود نیامدن مزیت های رقابتی می شود و شما اگر هم به این بازار ورود کنید همیشه دوم خواهید ماند. البته ممکن است در طی مراحل بومی‌سازی کردن محصول بهتری نسبت به نمونه خارجی تولید شود که این خود یک مزیت بزرگ میباشد.
بیایین مثال اوبر و اسنپ را بزنیم. این یک مثال عالی است چون سیستم تاکسی‌رانی اینجا بسیار متفاوت است و رانندگان زیاد با کار کردن با نقشه یا وسایل الکترونیکی آشنا نیستند که این خود یک فرصت عالی جهانی می باشد، چون اگر شما توانستید این مشکل را در ایران حل کرده اید مطمئنا شما میتوانید این محصول را در بخش های زیادی از آسیا و آفریقا که شرایط مشابهی دارند نیز حل کنید، البته که کسی به آن در اروپا و آمریکا نیاز پیدا نخواهد کرد. شما اگر بتوانید راه حل های توسعه برای بازار های داخلی را با منابع انسانی مشخص پیدا کنید، قطعا توانایی صادر کردن را نیز دارید.
دومین مشکل بزرگ، متاسفانه، سفر کردن و سخت بدست آوردن ویزا در کشور است. از آنجایی که تعداد خارجی های کمی در اینجا حضور دارند، یادگیری فرهنگ متقابل بسیار سخت است که یک چیز طبیعی است ولی باعث سخت شدن فرایند صادرات میشود و شناخت بازار های خارجی و بازار هدف را برای استارتاپ های ایرانی سخت میکند.
س: به عنوان سوال آخر، چه استراتژی های بازاریابی وجود دارد که استارتاپ های ایرانی از آن بی خبرند؟
من میتوانم اذعان کنم که سرعت توسعه استارتاپ ها در ایران بسیار در سال های اخیر بالا بوده است، چون بسیاری از راه حل های تکنولوژیک به بازار سنتی و حتی بازارهایی که قبلا وجود نداشتند ورود کرده اند که با بازار های مثلا اروپایی بسیار فرق دارد چون آن ها یکدفعه توسعه پیدا نمی کنند بلکه در آنجا فقط شاهد بهبود در سیستم موجود هستیم .این موضوع باعث شده که ما در بازار ایران صرفا به بازاریابی نیاز نداشته باشیم، یعنی در آخر اگر شما محصولی میفروشید که قبلا کسی آن را نفروخته است و این محصول مشکلی را حل می کند که مردم دارا هستند پس دیگر به بازاریابی نیاز نخواهید داشت. شما فقط لازم دارید تا دیده شوید و کاربر جذب کنید. اما این موضوع پس از ۵ سال مشکلاتی را برای شما به همراه خواهد داشت که با حضور رقیبان پررنگ تر خواهد شد، در آنجا شما دیگر کسی را ندارید که بخواهد بازاریابی هوشمندانه انجام بدهد و نیاز های مردم را بسنجد. من باور دارد در استارتاپ ها فعلا مشکل بازاریابی نداریم ولی در آینده شاهد آن خواهیم بود.
اولین پنل روز اول، پنل نکات کاربردی برای سرمایهگذاری در استارتاپ ها بود که با حضور خانوم مریم نجفی (کارایا)، آقای کمیلیان (سرمایه گذار فرشته)، علی عمیدی (کارن کراد)، آقای احمدی (اسمارت آپ) و آقای عباسی (شتابدهنده تک) برگزار شد. در این پنل نکات مفیدی در ارتباط با سرمایهگذاری در استارتاپ ها بیان شد که مختصری از آن را می توانید در زیر بخوانید:
آقای عباسی : برای جذب شدن در شتاب دهنده ها همانطور که از اسمشان مشخص است باید به یک چیز شتاب دهند و من همیشه این را به دوستانی که مراجعه می کنند میگویم. شما به چیزی که ایستاده و در حال حرکت نیست نمی توانید از نظر فیزیکی شتاب بدهید. پس بنابراین یک شرط خیلی لازم برای یک استارتاپ که مراجعه میکند به یک شتاب دهنده این است که در حال حرکت باشد، به این معنی که یک نمونه محصول اولیه داشته باشد و تیم منسجمی و کاری در حال انجام داشته باشد.
س :آقای عباسی، آیا آن تیم شرایط خاصی باید داشته باشه؟
ج: بله، در مورد تیم به خصوص در استارتاپ هایی که بیشتر با آن ها در ارتباط هستیم استارتاپ‌های تکنولوژیک هستند.
ما تاکیدمان این است که افرادی که کار فنی می کنند حتما جزء هم‌بنیانگذاران باشند نه اینکه من یک ایده دارم و میروم به یکی دیگه میگم من بهت پول خواهم داد و شما استخدام شو و برای من این سایت یا این برنامه را بنویس، نه که این نمیشود یا چیز بدی هست ولی ترجیح این است که خود کسانی که کننده کار هستند افرادی باشند کلیدی که سهو دارند و دلسوز کار هستند و مثل یک کارمند رفتار نمیکنند. مورد دیگری در مورد تیم همدلی و انسجام هست و اینکه ژن مشترک داشته باشند. مورد دیگری که مهم است، زمانی است که میخواهند روی کار بگذارند.
س : آقای عمیدی، شما فکر میکنید چقدر این پلتفرم های Crowdfunding جدی خواهند بود؟
ج: Crowdfunding یک مدل جدیدی هست در تامین مالی که به جای اینکه ما بخواهیم سرمایه را از شتاب دهنده ها بگیریم، آدمی را مخاطب قرار می دهیم که میتواند پتانسیل سرمایه گذاری داشته باشد.
ما در ایران سال هاست شاهد فعالیت سیستم های سرمایهگذاری جمعی در کار خیر هستیم و نسبتا خروجی هایی هم داشتند ولی کاری که ما نزدیک ۳ سال هست که شروع کردیم این سیستم را وارد فضای استارتاپی یعنی برای اینکه یک استارتاپ بتواند به سرمایه ای که نیاز دارد برسد بیاید در واقع Crowd انجام دهد ولی خب سرمایهگذاری جمعی همانطور که میدانید نیاز به دستورالعمل دارد، نیاز دارد که سازمان بورس آن را تایید کند و مجوز در اختیار قرار بگیرند و این به تازگی دستورالعملی شکل گرفته و هنوز هم عملیاتی نشده، ولی خودش خیلی قدم مهمی بود و این موضوع می تواند خیلی کمک کننده باشد.
س : آقای کمیلیان، شما به عنوان سرمایه گذار فرشته قطعا براتون مهمه که بدونین کدوم استارتاپ موفق خواهد شد و کدام شکست میخورد یه مقداری در مورد Angel Investor این سبد سرمایه گذاری خودشون رو چطوری مدیریت می کنند که بتوانند در نهایت یه خروجی مناسبی داشته باشند توضیح میدین؟
ج: ما به عنوان Angel Investor ها روی بحث سرمایه گذاری استارتاپ ها، که همونطور که فرمودین ریسک بسیار بالایی دارد، کاری که ما انجام میدهیم فقط سعی میکنیم که این سبد سرمایه گذاری را از یک طیف متنوع البته با توجه به علاقه مندی ها و نیازمندی هایی که در آن موقعیت زمانی جامعه دارد انتخاب کنیم. طبیعتا برای کاهش ریسک یک سری کارهایی که میتوانیم و از دستمان برمی‌آید مثل اینکه تیم در کدام شتاب دهنده بوده و چه مراحلی را طی کرده و … این ها تعیین کننده است برای انتخاب تیم و در سرمایه گذاری، ما معمولا سعی میکنیم در هر استارتاپ در واقع یک سرمایه گذاری جمعی داشته باشیم. بیشترین سرمایه گذاری روی تیم انجام می گیرد، تیم قوی بسیار مهم است.
س : به نظر شما Angel Investor در واقع چه ویژگی هایی باید داشته باشند و چه مسیری منطقی برای اینکه این افراد طی بکنند؟
ج: به دو صورت به این سوال نگاه میکنیم، یکی اینکه از لحاظ فنی چطور میتوانیم یک Angel Investor داشته باشیم؟ که وارد قضیه مکانیک Angel Investor شدن میشویم. به نظر من اولین خصوصیتی که یک Angel Investor باید داشته باشد این است که چقدر دلش میخواهد به تیم ها کمک کند، یعنی شما برای Angel Investor شدن باید این علاقه در وجود شما باشد که بخواهید به تیم های دیگر کمک کنید، چون اگه پولی بگذارین و برای تیم وقت نگذارید به احتمال خیلی زیاد پول شما از بین خواهد رفت و یک نکته دیگر که خیلی به آن کم پرداخته میشود این است که برای Angel Investor بودن شما باید آدم خوبی باشید، یعنی شما وقتی با یک تیم در حال مذاکره هستید، این جوری نیست که شما برای اینکه بخواهید ببرید آن تیم باید ببازد، چون خیلی مواقع با تیم ها که صحبت میکنیم احساس میکنند سرمایه گذار می خواهد تیم را بخرد و میخواهد کارمند استخدام کند و این جور موارد باعث میشود صدمه آخر به خود سرمایه گذار بازگردد.
س: در مورد استارتاپ ها خیلی تاکید می شود که Business Model خیلی مهم تر از Business Plan است. در مورد این مورد توضیحی دارید؟
ج: من خواهش میکنم از دوستانی که در اکوسیستم استارتاپی مشغول اند، بحث Business Plan واقعا به عنوان یک چیزی تزیینی و یک چیزی که فقط بعضی جاها به درد میخورد و اگر سرمایه‌گذار خواست ما به او ارائه بدهیم نگاه نکنیم. در واقع Business Plan برای استارتاپ ها همان نقشه راه را دارد و خیلی باید مهم تر از آن چیزی باشد که الان ما در استارتاپ ها می بینیم. من خواهشی که میخواهم بکنم این است که واقعا Business Plan به عنوان یک وسیله شخصی و یک چیزی که همیشه باهامون همراه هستش در تیم، در استارتاپ نیز همراهمون باشد و در تمام مراحل کار آن را بروز کنیم.
پنل چالش های اکوسیستم کارآفرینی امروز کشور:
این پنل با حضور جناب آقای ایمان عقیلیان (فرشته کسب و کار عضو گروه کارایا)، جناب مهیار ختک (ایراتل ونچرز)، خانم افشان سامانی (بامیلو)، جناب میثم زرگرپور(سیناتک)، جناب علیرضا مسرور (شتابدهنده دیموند) و جناب محمد فراهانی (استادبانک) برگزار شد. در ادامه گزارش کوتاهی از این پنل را با هم می خوانیم:
محمد فراهانی: متاسفانه یکی از مشکلات این حوزه عدم ثبات در اقتصاد کلان کشور است که باعث ایجاد وضعیت وخیم در بسیاری از کسب و کارها شده.
ایمان عقیلیان : اگر یک اکوسیستم بخواهد خوب شکل بگیرد نیازمند تیم و بستر مناسب است. بخشی از این بستر را تجارت های بزرگتر، دانشگاه ها و دولت تشکیل می‌دهند. هر اکوسیستم شبیه گراف میباشد و شامل Node ها و لینک هایی میشود که باید قوی باشند و در اکوسیستم فعلی هنوز راه درازی را در پیش رو داریم. به عنوان مثال خروجی دانشگاه ها با نیازهای بازار کار هنوز فاصله دارد.
افشان سامانی : یکی از چالش هایی که ما با آن مواجه بودیم، مشکل Talent Management و پیدا کردن نیروهای توانمند بود، به همین دلیل یک برنامه استعدادیابی در بامیلو و با همکاری دانشگاه های خوب کشور، راه اندازی شده است تا بتوانند افرادی که پتانسیل داشته و توانایی انجام کار دارند، پیدا کنیم. به نظر من مشکل دانشگاه های کل کشور این است که به صورت سنتی یک چیزی را آموزش می دهند اما در فضای کار به سیستمی احتیاج داریم که قابل اجرا باشد و نه صرفا تئوری، به همین خاطر یک سری مربی داشتیم که واقعا در کنارمان باشند و این برنامه های Talent Management را پیش ببرند. حتی من خودم خیلی اوقات به افراد فید بک می‌دهم و یا افراد را در عمل انجام شده قرار می‌دهم و یا وظیفه ای به عهده آنها می‌گذارم تا خود آنها با چالش ها مقابله کنند.
میثم زرگر پور: بسیاری از استارتاپ ها متاسفانه توهم دانایی دارند، و در بعضی از استارتاپ ها مشکل کم سوادی و در بعضی مشکل بی سوادی موج می زند. متاسفانه این فضا شکل گرفته است که با خواندن چند مقاله و شرکت در چند همایش و دوره دیگر نیازی به کسب علم نیست.
احمدرضا مسرور: به نظر من یک اکوسیستم باید عالی باشه و وقتی آن اکوسیستم عالی است که متعهد باشد یعنی تمام اجزایش متعهد باشد.
برای این تعهد باید دید که چه چیزی مورد نیاز کشور و محیط است، باید پای این نیاز ایستاد. بیشتر حرف هایی که ما می زنیم از جنس خواسته است و به نظر می آید که دنبال توافق نیستیم ، مثلا به جای اینکه بگوییم؛ خواسته ما از دانشگاه فلان و بهمان است، باید به دنبال توافق با دانشگاه ها و دیگر اجزای این اکوسیستم باشیم.
كارگاه رويداد بلاکچين (تهران بلاکچين) با موضوع چگونه بلاکچین را به مادربزرگ خود شرح دهیم
جناب آقای مهران داوودی سخنران این بخش، ارائه خود را با شرح مقدماتی درباره ی پول ، تاریخ پول ، و اقتصاد آغاز کردند که خلاصه از آن را در ادامه خواهیم داشت:
داستان بلاک چین اول با Bitcoin شروع شد، ارزی به وجود آمد به نام Bitcoin، پول دیجیتالی به وجود آمد به نام Bitcoin و بعد از مدتی به صورت خیلی عجیب شروع به معامله با آن کردند و قیمت پیدا کردند و الان Bitcoin یک ارز خیلی ارزشمند است.
بعد از اینکه bitcoin معروف شد یک سری ارز های دیگر هم داخل بازار آمدند و با ادامه این روند تصمیم گرفتند بلاک چین از آن جدا شود.
مفهوم بلاک چین ابتدا به عنوان یک تکنولوژی جدید که سر و صدای زیادی دارد و در موردش صحبت میشه مورد توجه قرار گرفت. ولی خیلی ها برای آن یک paradigm shift متصور شدند و گفتند چند بار پارادایم های محرمانه محاسباتی داشتیم.
وقتی که بزرگ‌رایانه ها اختراع شدند اتفاق عجیبی در صنعت افتاد و محاسباتی انجام شد که قبلا نمیتوانست انجام شود. بعد کامپیوتر های شخصی اختراع شدند و کلا فلسفه نرم افزار و اینکه آدم ها در حال کار با نرم افزار هستند کاملا متفاوت شد. بعد اینترنت به وجود آمد و اساسا چیزهای جدیدی شکل گرفت که قبلا وجود نداشت، مانند ایمیل و نامه هایی که روی اینترنت بروند و بعد از آن موبایل، تاچ و شبکه های اجتماعی شکل گرفت که فضای خیلی عجیبی به وجود آوردند و خیلی ها می گویند اتفاق بعدی که به وجود خواهد آمد Connected World و بلاک چین.
برای اینکه Bitcoin یا ارز های دیجیتال را خیلی خوب بفهمیم یک مثال خیلی خوب طلا است. نکته ی مهمی که طلا را با ارزش کرده این هست که طلا کمیاب و کم پیدا میشود.
رویداد ایده های ارزشمند تهران: تهران ۲.۰
در پایان روز اول شاهد رویداد ایده های ارزشمند با عنوان Tehran 2.0 و با محوریت موضوع «شهر هوشمند؛ زندگی هوشمند» بودیم.
برای حفظ ارتباط برگزارکنندگان رویدادهای تداکس با مخاطبین‌شان در فاصله‌ی رویدادهای استانداردی که برگزار میکنند، سازمان تد رویدادی به اسم «تداکس سالن» را پیشنهاد میدهد که از رویداد استاندارد بسیار کوچک‌تر – از لحاظ تعداد سخنران و حضار – میباشد و در آن فضای گفتگو و تبادل ایده بین حضار فراهم میشود. این رویداد در نمایشگاه اینوتکس ۲۰۱۸ با نام رویداد ایده های ارزشمند برگزار شد.
در این رویداد شاهد ۳ سخنرانی و ۳ تدتاک بودیم. سخرانان رویداد خانوم ها لنا وفایی (موسس استارتاپ پیاده)، ریحانه وحیدیان (پژوهشگر حوزه شهر هوشمند و کارآفرینی شهری) و خانوم شادنازعزیزی (فعال حوزه شهری) بودند که ایده های ارزشمند خود را در ارتباط با شهرهوشمند با شرکت‌کنندگان رویداد در میان گذاشتند.
دومین نشست تبادل و انتقال فن آوری D8 :
یکی از فعالیت‌های مهم شبکه تبادل و انتقال فناوری دی-هشت (D-8 TTEN)، برگزاری جلسات تبادل فناوری میان شرکت‌های خصوصی 8 کشور برای آشنایی با هم و یافتن شرکای تجاری و انجام تحقیق و توسعه مشترک و تبادل فناوری است.
دومین جلسه این نشست با حضور سران کشورهای نیجریه و فیلیپین در خصوص انرژی های تجدید پذیر در اینوتکس ۲۰۱۸ انجام شد. در ادامه ی این نشست پنلی با حضور اساتید دانشگاه شریف و علم صنعت با محوریت انرژی خورشیدی، پنل های خورشیدی و مشکل ریزگردها به انجام رسید.
گزارش روز دوم نمایشگاه اینوتکس را در لینک زیر بخوانید :
One Comment