شاید برای بسیاری از ما واژه “استارتاپ” با تکنولوژی‌های مرتبط با فناوری اطلاعات گره خورده باشد، اما شرکتهای بسیاری نیز هستند که توانسته‌اند نوآوری‌های قابل توجهی در صنایع مرتبط با آب ایجاد نمایند. در همین راستا، در سالیان اخیر شاهد رشد روزافزون شرکتهای استارتاپی با ایده‌های خلاقانه در این زمینه هستیم که در صدد رفع مشکلات مربوط به آلودگی‌های محیط زیستی، تامین آب شرب، تصفیه آب و مدیریت فاضلاب می‌باشند. در این مقاله قصد داریم به برخی از این شرکتهای نوآور و ایده‌های محوری‌شان نگاهی بیاندازیم.
تجارت بزرگ در صنعت آب
از دید بسیاری صنعت آب محدود به خدمات عمومی یک کشور می‌شود، اما این موضوع باعث نشده است که سطح تجارت در این بخش کوچک بماند. برای مثال سود سالیانه عرضه و فروش خدمات و تجهیزات مرتبط با صنعت آب در ایالات متحده بالغ بر 600 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
با نگاهی به آمار و تخمین‌های سازمان ملل، مصرف آب در جهان دو برابر نرخ افزایش جمعیت رشد داشته است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025 نیاز به آب تصفیه شده (اعم از تصفیه آب خانگی و تصفیه آب صنعتی) از میزان قابل عرضه آن عبور خواهد کرد. این موضوع سبب شده است که سیستم‌های قدیمی تامین آب نتواند جوابگوی نیازهای در حال رشد باشد. به همین علت نیاز به شرکتهای پیشرو در زمینه مدیریت و تامین آب بیش از گذشته احساس می‌شود.
ظهور شرکتهای نوپا
با وجود احساس نیاز گسترده به فناوری‌های نوین در صنعت آب و فاضلاب، هم‌اکنون سهم کمی از سرمایه‌گذاری بر روی استارتاپ‌های این حوزه صورت گرفته است. برای مثال، سهم این استارتاپ‌ها از سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر (venture capital) در سیلیکون ولی حدود یک درصد از کل سرمایه‌گذاری‌ها بوده است. با این وجود، این شرکت‌ها نشان داده‌اند که به نسبت شرکتهای فعال در سایر صنایع از جمله IT، عملکرد بهتری داشته‌اند. در یک بررسی نشان داده شده است که متوسط زمان سودآوری استارتاپ‌های صنعت آب در مقایسه با 3700 استارتاپ در زمینه‌های مختلف، مقدار کمتری داشته است.
با توجه به این فرصت سرمایه‌گذاری هم اکنون شتاب‌دهنده‌هایی اقدام به جذب و ارائه خدمات تخصصی به استارتاپ‌های فعال در صنعت آب پرداخته‌اند. از مهمترین این شتاب‌دهنده‌ها می‌توان به ایمجین H2O (Imagine H2O) اشاره کرد که توانسته است از سال 2009 تا کنون برای حدود 80 استارتاپ این حوزه بیش از 200 میلیون دلار سرمایه جذب نماید. در اینجا به 10 استارتاپ موفق و نوآور این شتاب‌دهنده نگاهی میاندازیم.
APANA
ایده محوری این شرکت مدیریت مصرف آب در محیط‌های صنعتی و تجاری است. سیستم‌های ابری این شرکت به کسب و کارها کمک می‌کند تا با شناسایی و رفع عوامل انسانی و مکانیکی هدر رفت آب، تا حدود 20 درصد در مصرف آب خود صرفه‌جویی نموده و هزینه‌های جاری خود را کاهش دهند.
Aquarius-Spectrum
سیستم‌های طراحی شده توسط این شرکت به بخش‌های خدمات عمومی و شهرداری‌ها این امکان را می‌دهد تا به صورت آنلاین تمامی شبکه توزیع آب شهری را پایش کرده و نقاط نشت آب و ترکیدگی لوله‌ها را در کمترین زمان مشخص نمایند. این سیستم همچنین داده‌های آماری و پیشینه نقاط ترکیدگی لوله را نیز مشخص می‌نماید که در تصمیم‌گیری‌های آتی و کاهش هزینه‌های عملیاتی به مهندسان کمک فراوانی می‌نماید.
AYYEKA
این شرکت ماژول‌هایی را عرضه نموده است که می‌توانند اطلاعات مختلفی را از پارامترهای محیطی فرآیندهای آبرسانی و فاضلاب جمع‌آوری نموده و تحت شبکه بیسیم آنها را مخابره نماید تا در سیستم‌های تحلیلی مانند SCADA مورد بررسی قرار گیرند. اطلاعات به دست آمده توسط این ماژول‌ها جهت تنظیم فشار بهینه لوله‌ها، حداقل رساندن ترکیدگی لوله‌ها، جلوگیری از هدررفت بی‌مورد آب، کاهش مصرف انرژی و به دست آوردن اطلاعات حیاتی از تجهیزاتی مانند شیرهای کنترلی و منابع ذخیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Flo
ایده این شرکت طراحی سنسوری جهت تشخیص زودهنگام منابع نشت آب و یا ترکیدگی لوله‌ها در ساختمان‌های مسکونی است. این سنسور در صورت مشاهده کوچکترین هدررفت آب، ساکنان را با استفاده از نرم افزار موبایل مطلع می‌سازد تا نسبت به رفع آن اقدام نمایند. همچنین اطلاعات آماری و آنلاینی از میزان مصرف آب در نقاط مختلف خانه نیز فراهم می‌نماید تا ساکنان بتوانند با مشاهده و تغییر الگوی استفاده خود، در مصرف آب صرفه جویی نمایند.
FREDsense
سنسورهای این شرکت قادرند مواد معدنی مانند آرسنیک، آهن و منیزیم موجود در آب را به صورت آنلاین و با دقت ppb اندازه‌گیری نمایند. اطلاع از میزان دقیق این مواد در بسیاری از کاربردهای آب در فرآیندهای صنعتی و یا تامین آب شرب بسیار حساس می‌باشد و این سنسورها می‌توانند با ارائه اطلاعات دقیق از طریق شبکه بیسیم، به مهندسان در تصمیم گیری به موقع کمک کنند.
Nexus e-Water
فاضلاب ناشی از حمام، سینک‌های ظرفشویی و ماشین‌های لباس شویی در یک واحد مسکونی عمدتا آلودگی‌های شیمیایی اندکی دارد و می‌توان با تصفیه آن آب مورد نیاز برای شستشو، آبیاری و یا گرم کردن ساختمان را تامین نمود. این شرکت نیز با همین هدف دستگاهی طراحی نموده است که می‌تواند تا 67 درصد آب را از این منابع بازیافت نماید. همچنین گرمای حاصل از فاضلاب نیز می‌تواند آب گرم مورد نیاز شوفاژهای خانه را تامین کند.
SourceWater
صنایع مختلف مانند نفت و گاز و نیروگاه‌ها به منابع بزرگ آب برای ادامه فعالیت خود نیازمندند که همواره در دسترس نمی‌باشد. از طرفی بسیاری از زیرساخت‌ها مانند تصفیه خانه‌ها مقدار زیادی آب بلااستفاده دارند که جهت دفع آن باید آنها را تا حد استانداردهای محیط زیستی خاصی تصفیه نمایند. Sourcewater بازاری جهت خرید و فروش آب برای کاربردهای مختلف شرب تا فرآیند فراهم کرده است که این صنایع بتوانند به صورت اینترنتی آب مورد نیاز خود را مبادله نمایند.
Puralytics
ایده این شرکت طراحی و تولید سیستم‌های تصفیه آب قابل حمل است. این شرکت نسل جدیدی از سیستم‌های اکسیداسیون را در حال طراحی دارد که می‌تواند در شرایط اضطراری و نقاط دور افتاده آب تصفیه شده از منابع مختلف فراهم سازد. محصول دیگر این شرکت کیسه تصفیه آبی است که با استفاده از فرآیندهای غشایی و بدون نیاز به الکتریسیته، آلودگی‌های موجود در منابع سطحی آب را از بین می‌برد.
IntelliFlux Control
محصول این شرکت نرم افزاری برای مدیریت تصفیه‌خانه‌ها می‌باشد که با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی می‌تواند فرآیندهای فیلتراسیون و پاکسازی غشاهای پروسه را بهینه نموده و بازدهی و صرفه اقتصادی واحدهای تصفیه را افزایش دهد.
Aquam LLC
ایده این شرکت ارائه تکنولوژی نوین جهت تصفیه فاضلاب به صورت غیر متمرکز می‌باشد، به نحوی که هزینه‌های عملیاتی اجرای آن 50 تا 80 درصد کمتر از روش‌های پیشین است. این تکنولوژی می‌تواند با تولید انرژی الکتریکی از پسماند فاضلاب، نیاز خود را به طور کامل برآورده نماید.
بررسی روند رشد روزافزون استارتاپ‌های حوزه آب و فاضلاب (به خصوص در تصفیه آب خانگی و تصفیه آب صنعتی) نشان‌دهنده نیاز مبرم جامعه به داشتن محصولاتی نوآور در این زمینه است. نرخ بازدهی این استارتاپ‌ها و سرعت رشدشان می‌تواند نشان از وجود زمینه فعالیتی گسترده در این زمینه باشد. با توجه به بحران روز افزون آب در کشور، توجه به استارتاپ‌های داخلی مرتبط با صنعت آب و فاضلاب می‌تواند تا حدود زیادی راهگشا باشد.
